Código Deontolóxico

No exercicio da súa profesión o psicólogo e a psicóloga terán en conta as normas explícitas e implícitas, que rexen no ámbito social en que actúa, considerándoas como elementos da situación e valorando as consecuencias que a conformidade ou desviación respecto a elas poidan ter no seu quefacer profesional.

O exercicio da Psicoloxía ordénase a unha finalidade humana e social, que pode expresarse en obxectivos como: o benestar, a saúde, a calidade de vida, a plenitude do desenvolvemento das persoas e dos grupos, nos distintos ámbitos da vida individual e social. Xa que o/a Psicólogo/a non é o único profesional que persegue estes obxectivos humanitarios e sociais, convén e necesítase nalgúns casos a colaboración interdisciplinaria con outros profesionais, sen prexuízo das competencias e saber de cada un deles.

O Psicólogo/a non realizará por si mesmo, como tampouco contribuirá a prácticas que atenten á liberdade e integridade física e psíquica das persoas. A intervención directa ou a cooperación na tortura e malos tratos, ademais de delito, constitúe a máis grave violación da ética profesional dos/as Psicólogos/as. Estes non participarán en modo ningún, tampouco como investigadores, como asesores ou como encubridores, na práctica da tortura, nin noutros procedementos crueis, inhumanos ou degradantes calquera que sexan as persoas vítimas dos mesmos, as acusacións, delitos, sospeitas de que sexan obxecto, ou as informacións que se queira obter delas, e a situación de conflito armado, guerra civil, revolución, terrorismo ou calquera outra, pola que pretendan xustificarse tales procedementos.

O/a psicólogo/a respectará os criterios morais e relixiosos dos seus clientes, sen que isto imposibilite o seu cuestionamento cando sexa necesario no decurso da intervención.

O/a Psicólogo/a non aproveitará, para lucro ou beneficio propio ou de terceiros, a situación de poder ou superioridade que o exercicio da profesión poida conferirlle sobre os clientes.

Nunca o/a Psicólogo/a realizará manobras de captación encamiñadas a que lle sexan confiados os casos de determinadas persoas, nin tampouco procederá en actuacións que aseguren practicamente o seu monopolio profesional nunha área determinada. O/a Psicólogo/a nunha institución pública non aproveitará esta situación para derivar casos a súa propia práctica privada.

Cando se ache diante de intereses persoais ou institucionais contrapostos, procurará o/a Psicólogo/a realiza-la súa actividade con máxima imparcialidade. A prestación de servizos nunha institución non exime da consideración, respecto e atención ás persoas que poidan entrar en conflito coa institución mesma e das cales o/a Psicólogo/a, naquelas ocasións en que lexitimamente proceda, haberá de facerse valedor ante as autoridades institucionais.

A autoridade profesional do Psicólogo/a fundaméntase na súa capacitación e cualificación para as tarefas que desempeña. O/a Psicólogo/a ha de estar profesionalmente preparado e especializado na utilización de métodos, instrumentos, técnicas e procedementos que adopte no seu traballo. Forma parte do seu traballo o esforzo continuado de actualización da súa competencia profesional. Debe recoñece-los límites da súa competencia e as limitacións das súas técnicas. 

Todo tipo de material estritamente psicolóxico, tanto de avaliación canto de intervención ou tratamento, queda reservado ó uso dos/as Psicólogos/as, quen por outra parte se absterán de facilitalos a outras persoas non competentes. Os/as Psicólogos/as xestionarán ou no seu caso garantirán a debida custodia dos documentos psicolóxicos.

O exercicio da psicoloxía non debe ser mesturado, nin na práctica, nin na súa presentación pública, con outros procedementos e prácticas alleos ó fundamento científico da psicoloxía, cando tal prohibición estea prevista legalmente.

O exercicio da Psicoloxía baséase no dereito e no deber dun respecto recíproco entre o/a Psicólogo/a e outras profesións, especialmente as daqueles que están máis próximos nas súas diferentes áreas de actividade.

Cando se faga cargo dunha intervención sobre persoas, grupos, institucións ou comunidades, o/a Psicólogo/a ofrecerá a información adecuada sobre as características  esenciais da relación establecida, os problemas que está abordando, os obxectivos que se propón e o método utilizado. No caso de menores de idade ou legalmente incapacitados, farase saber ós seus pais ou titores.

En calquera caso, evitarase a manipulación das persoas e tenderase cara á consecución do seu desenvolvemento e autonomía.

Por ningunha razón se restrinxirá a liberdade de abandona-la intervención e acudir a outro psicólogo ou profesional; antes ben, favorecerase ó máximo a capacidade de decisión ben informada do cliente. O/a Psicólogo/a pode negarse a simultanear a súa intervención con outra diferente realizada por outro profesional.

Do mesmo xeito non se prestará a situacións confusas nas que o seu papel e función sexan equívocos ou ambiguos.

Nos casos en que os servizos do psicólogo sexan requiridos para asesorar e/ou efectuar campañas de publicidade comercial, política e similares, o/a Psicólogo/a colaborará en salvagarda da veracidade dos contidos e do respecto ás persoas.

Todo/a Psicólogo/a, no exercicio da súa profesión, procurará contribuír ó progreso da ciencia e da profesión psicolóxica, investigando na súa disciplina, aténdose ás regras e esixencias do traballo científico e comunicando o seu saber a estudantes e outros profesionais segundo os usos científicos e/ou a través da docencia

Cando a investigación psicolóxica requira algún tipo de danos pasaxeiros e molestias, como choques eléctricos ou privación sensorial, o investigador, ante todo, asegurarase de que os suxeitos participan nas sesións experimentais con verdadeira liberdade, sen constricións alleas de ningún tipo, e non os aceptará senón despois de informalos puntualmente sobre eses danos  e obte-lo seu conseguinte consentimento. Aínda tendo inicialmente consentido, o suxeito poderá en calquera momento decidir interrompe-la súa participación no experimento.

A investigación psicolóxica, xa experimental, xa observacional, en situacións naturais, farase sempre con respecto á dignidade das persoas, ás súas crenzas, á súa intimidade, ó seu pudor, con especial delicadeza en áreas como o comportamento sexual, que a maioría dos individuos reserva para a súa privacidade, e tamén en situacións -de anciáns, accidentados, enfermos, presos, etc.- que, ademais de certa impotencia social conlevan un serio drama humano que é preciso respectar tanto como investigar.

No exercicio da súa profesión, o/a Psicólogo/a mostrará un respecto escrupuloso do dereito á propia intimidade do seu cliente. Unicamente procurará a información estritamente necesaria para o desempeño das tarefas para as que foi requirido, e sempre coa autorización do cliente.

Cando a avaliación ou intervención psicolóxica se produce a petición do propio suxeito de quen o/a Psicólogo/a obtén información, esta só pode comunicarse a terceiras persoas con expresa autorización previa do interesado e dentro dos límites desa autorización.

Os informes psicolóxicos realizados a petición de institucións ou organizacións en xeral, á parte do indicado no artigo anterior, estarán sometidos ó mesmo deber e dereito xeral de confidencialidade antes establecido, quedando tanto o/a Psicólogo/a como a correspondente instancia solicitante obrigados a non darlles difusión fóra do estrito marco para o que foron requiridos.

As enumeracións ou listas de suxeitos avaliados nos que deban consta-los diagnósticos ou datos da avaliación  e que se lles requiran ó psicólogo por outras instancias, a efectos de planificación, obtención de recursos ou outros, deberán realizarse omitindo o nome e datos de identificación do suxeito, sempre que non sexan estritamente necesarios.

A exposición oral, impresa, audiovisual ou outra, de casos clínicos ou ilustrativos con fins didácticos ou de comunicación e divulgación científica, debe facerse de modo que non sexa posible a identificación da persoa, grupo ou institución de que se trata.

No caso de que o medio usado para tales exposicións conleve a posibilidade de identificación do suxeito, será necesario o seu consentimento previo explícito.

Para a presenza, manifesta ou reservada de terceiras persoas, innecesarias para o acto profesional, tales como alumnos en prácticas ou profesionais en formación, requírese o previo consentimento do cliente.

O falecemento do cliente, ou a súa desaparición -no caso de institucións públicas, ou privadas- non libera ó Psicólogo da obriga do segredo profesional.

Sen prexuízo de responsabilidade penal que poida supor, constitúe unha grave violación da deontoloxía profesional atribuírse en calquera medio -anuncios, placas, tarxetas de visita, programas, etc.- unha titulación que non se posúe, así como tamén utilizar denominacións e títulos ambiguos, que, aínda sen falar de modo literal á verdade, poden facilmente inducir a erro ou a confusión, e igualmente favorece-la credulidade do público a propósito de técnicas ou procedementos de dubidosa eficacia.

O/a Psicólogo/a que utilice pseudónimo na súa actividade profesional deberá declaralo ó Colexio Oficial de Psicólogos para o seu correspondente rexistro.

No exercicio libre da profesión o/a Psicólogo/a informará previamente ó cliente sobre á contía dos honorarios polos seus actos profesionais.

A Comisión de Ética e Deontoloxía creada polo Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, velará pola interpretación e aplicación deste Código. O Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia asegurará a difusión deste Código entre todos/as os/as profesionais e o conxunto de institucións sociais. Procurarán, así mesmo, que os principios aquí expostos sexan obxecto de estudio por todos/as os/as estudantes de Psicoloxía nas Universidades.

O Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, garante a defensa daqueles colexiados/as que se vexan atacados ou ameazados polo exercicio de actos profesionais, lexitimamente realizados dentro do marco de dereitos e deberes do presente Código, defendendo en particular o segredo profesional e a dignidade e independencia do/a Psicólogo/a.