Circular Nº 252

Portada da Circular Informativa do COPG Nº 252
Edita: 
Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia
Autor: 
Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia
Data: 
3/2015
Editorial: 

Aprendendo a camiñar en igualdade

 

A nosa sociedade é masculina, e ata que non entre nela a muller, non será humana.

Henrik Ibsen, dramaturgo.

 

Ningunha conquista social é definitiva, ningún progreso é irreversible: confiámonos e pensamos que vellas reivindicacións como a igualdade están plenamente consolidadas entre as xeracións máis novas. Nada máis lonxe da realidade, ou esa imaxe é a que nos devolve o espello das estatísticas.

Este 2015 arrincaba cun estudo do CIS que deitaba datos tan preocupantes coma estes: un de cada tres mozos/as do conxunto do Estado (entre 15 e 29 anos) considera normal controlar a súa parella en canto a horarios, relacións con amizades ou familia; un control que se estende a temas como os estudos ou o traballo e que chega incluso a dicirlle o que pode ou non facer. Ademais, a súa percepción das desigualdades de xénero é menor que entre o resto da poboación. En cambio, si que existe un maior rexeitamento á violencia de xénero, e sete de cada dez mozas manifesta como unha actitude inaceptable o control da vida da parella. Isto indícanos un descoñecemento e unha normalización de comportamentos que non deben ser aceptados e que nos conducen a un contexto na que a violencia de xénero se xustifica e se tolera. 

E se imos a idades máis temperás, os datos son máis preocupantes aínda, como vemos nas conclusións obtidas no informe Jóvenes y género. El estado de la cuestión, elaborado polo Centro Reina Sofía este mes de febreiro. Un de cada tres homes de entre 12 e 24 anos xustifica as agresións machistas porque “algo faría” a vítima; unha porcentaxe que se mantén entre aqueles que pensan que a violencia contra a muller pertence ao ámbito familiar e non debe saír de aí.

O traballo xa na infancia e sobre todo na adolescencia é crucial para atallar a problemática da desigualdade de xénero, que como cada ano, o 8 de marzo lémbranos que non está para nada conquistada. Esa desigualdade é a base sobre a que se sustenta a violencia contra a muller e así llo trasladamos á Comisión Especial de Igualdade e para os Dereitos das Mulleres do Parlamento de Galicia durante a comparecencia do COPG o 22 de decembro do ano que vimos de rematar. Convidóusenos para explicar o noso posicionamento sobre a lexislación actual en materia da violencia contra a muller, tanto autonómica como estatal, e achegamos datos e unha visión realista que nos ofrece o noso próximo contacto con esta circunstancia debido aos programas de atención a vítimas e de rehabilitación de maltratadores que xestionamos no noso Colexio.

A prevención e a educación en idades temperás é a única saída verdadeira para erradicar a violencia machista; esta foi a mensaxe que lle trasladamos e instámoslle a apostar decididamente polo traballo neste ámbito, pero tamén reclamamos garantías reais de asistencia psicolóxica ás vítimas. No imaxinario colectivo da cidadanía galega segue instalada a idea de que a violencia machista é algo inevitable que forma parte do ámbito privado, ata certo punto tolerado, e cómpre que toda a sociedade se conciencie da falsidade disto.

A lexislación garante un carácter integral na atención ás vítimas, pero non hai tal, e constatamos que a muller que decide romper coa situación de violencia na que vive coa súa parella ou ex parella está moi desamparada polo sistema. Unha peregrinación por numerosas instancias públicas, nas que repite e revive a dor da súa situación que lle provoca inexorablemente unha vitimización secundaria. A existencia dunha instancia coordinadora real, cuns protocolos ben definidos que lle permita a muller identificar o proceso con claridade e que se sinta en todo momento protexida e acompañada é imprescindible para que presentar unha denuncia non sexa unha acto desmoralizador e disuasivo.

Os programas de asistencia psicolóxica que xestionamos en convenio coa Vicepresidencia da Xunta de Galicia, destinados tanto a vítimas e menores dependentes como a agresores que buscan rehabilitarse, son unha solución provisional pero quedan moi lonxe do que sería idóneo. Temos o firme convencemento de que se a asistencia psicolóxica se ofrecese en atención primaria conseguiríamos detectar en estados máis iniciais posibles casos de violencia de xénero e evitar desenlaces tráxicos. Pero asumindo que a atención pasa por estes programas, pensamos que é preciso que se amplíe Abramos o Círculo tamén a mozos inmersos en situacións de violencia coas súas parellas e/ou familias, xa que non hai outro servizo alternativo para situacións así.

Tamén reclamamos que no Programa de atención a Mulleres Vítimas de Violencia de Xénero se elimine o criterio de non convivencia co agresor, xa que está comprobado que a ruptura é un dos momentos máis delicados cando hai unha situación de violencia e debe ter apoio psicolóxico para estar mellor protexida. A existencia da figura do psicólogo ou psicóloga forense nos servizos de garda dos xulgados de violencia de xénero contribuiría tamén a esa protección, xa que aumentaría a eficacia nas denuncias e especialmente nas valoracións de riscos.

A Administración debe propoñer campañas publicitarias que realmente vaian encamiñadas á prevención e á concienciación social, que perdan ese carácter conmemorativo, porque unha muller que está inmersa nesta situación vive nun 25 de novembro cada día do ano. Promocionemos mensaxes de igualdade e de rexeitamento da violencia tamén aos homes e sobre todo, á mocidade, e ofrezamos unha imaxe de muller empoderada e non vitimizada. E por suposto, a igualdade e a violencia contra a muller ten que formar parte ineludiblemente dos currículos formativos dos profesionais implicados neste ámbito, como a saúde, a avogacía, etc. Así mesmo, nos centros educativos tampouco hai adxudicacións horarias nin desenvolvementos curriculares concretos en materia de igualdade ou de prevención, quedando á boa vontade do profesorado comprometido e militante. Insistimos: só educando en valores de igualdade desde a primeira infancia conseguiremos erradicar os comportamentos sexistas e a violencia de xénero.