Circular Nº 270

Circular Nº 270
Edita: 
Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia
Data: 
3/2018
Editorial: 

A psicoloxía clínica na saúde pública, inaccesible

Nos últimos nove anos, só se crearon en Galicia tres prazas para especialistas en Psicoloxía Clínica no Sergas. É dicir, que apenas noventa profesionais exercen na rede pública nunhas condicións que fan imposible a prestación dos servizos recollidos na carteira de servizos comúns do Sistema Nacional de Saúde. Estase a vulnerar un dereito esencial da cidadanía.

Quen tivo que pasar pola atención á saúde mental sabe que isto vai moito máis alá dunha mera reivindicación corporativista. Non precisamos entrar nas ratios e en comparativas con outros países da nosa contorna, coñecemos os números e saímos perdendo de lonxe. Unha de cada tres consultas nos servizos en atención primaria está vinculada coa saúde mental; consultas que se resolven do mesmo xeito que as demais patoloxías: receitando fármacos. Ademais, estímase que en atención primaria só se identifican a metade dos problemas de saúde mental que chegan.

Destas persoas, unha pequena porcentaxe accederá a servizos de psicoloxía clínica, por suposto sen ser derivada directamente polo médico de atención primaria, xa que deberá pasar por psiquiatría antes, un feito que cuestiona a autonomía profesional dos psicólogos e psicólogas. E alí terá que agardar ata seis meses entre consultas pola saturación das axendas. Isto non é un dato menor cando a depresión é actualmente a segunda causa das baixas laborais (antes da crise económica chegou a ser a primeira, pero o medo a perder o traballo e o estigma asociado a este trastorno están tras a diminución).

A depresión cústalle á Unión Europea 92.000 millóns de euros ao ano. Só a depresión. Aínda que só fose por razóns económicas e se ignorase o sufrimento que está ocasionando a quen a padece, pagaría a pena estudar como atallar decididamente esta problemática de saúde mental que está entre as primeiras causas de discapacidade do mundo, segundo a Organización Mundial da Saúde. E neste sentido, a prevención e a abordaxe temperá son cruciais.

En Galicia a prevalencia de trastornos mentais con carácter crónico, como a depresión ou a ansiedade crónicas, supera con moito a media estatal (sobre o total de persoas con enfermidades crónicas, a prevalencia da depresión crónica en Galicia é dun 12,06% fronte ao 7,83% estatal, e dun 12,57% fronte a un 7,6% no da ansiedade crónica), e un 9,5% da poboación galega sufriu nalgún momento da súa vida algún trastorno mental vinculado ao consumo excesivo de alcohol, case o triplo respecto á media estatal. As taxas de suicidio continúan en niveis altísimos, sendo a segunda comunidade autónoma con maior taxa do Estado. Son algúns datos que nos obrigan a prestar unha atención a unha realidade específica con necesidades concretas de atención psicolóxica.

A previsión é que na próxima Oferta Pública de Emprego do Sergas non se convoque ningunha praza para especialistas en psicoloxía clínica. Desde o Colexio de Psicoloxía seguimos presionando para que isto cambie, porque é unha necesidade obxectiva e urxente. Os psicofármacos non poden ser a única solución que se ofreza desde a sanidade pública aos problemas de saúde mental: é inxusto, é caro, favorece a cronificación dos trastornos, é prexudicial para a saúde das persoas. De seguir con esta política teremos que seguir lamentando prevalencias de trastornos mentais tan elevadas, miles de persoas que só poden acceder a psicofármacos con problemáticas cronificadas, pacientes sen diagnosticar que sofren sen atopar resposta.